Nowy rok przynosi nowe ślubne potyczki prawne dla narzeczonych i zmiany w ślubach kościelnych. Zmianie ulegnie bowiem sposób przeprowadzania rozmów kanoniczno–duszpasterskich z narzeczonymi przed zawarciem małżeństwa. Zmiany te będą obowiązywać od 1 czerwca 2020 r. Jak będą one wyglądać po zmianie przepisów i jak się na taką rozmowę przygotować?
Zacznijmy od początku 😉
Jeśli decydujecie się na zawarcie ślubu kościelnego nie ominie Was rozmowa z księdzem 😊 i nie będzie to zwykła rozmowa, a rozmowa duszpasterska, której celem winno być „pogłębione poznanie tajemnicy Chrystusa i Kościoła, znaczenia łaski i odpowiedzialności chrześcijańskiego małżeństwa, jak również przygotowanie do podjęcia czynnego i świadomego udziału w liturgicznym obrzędzie zaślubin”.
Przebieg rozmowy kanoniczno–duszpasterskiej
Spotkanie powinno rozpocząć się propozycją wspólnej modlitwy kapłana i narzeczonych i swobodną rozmową.
Przysięga Narzeczonych
Przed rozpoczęciem zadawania pytań przewidzianych w protokole, duszpasterz powinien odebrać od narzeczonych przysięgę mówienia prawdy.
Wzywając Pana Boga na świadka, przysięgam, że na zadane mi pytania w sprawie małżeństwa, które zamierzam zawrzeć, powiem prawdę.
Tak mi dopomóż Panie Boże Wszechmogący. Amen.
Przysięgę składa się na Pismo Święte i krucyfiks.
Gdyby któreś z narzeczonych odmówiło złożenia przysięgi w ogóle lub nie chciało traktować jej jako „aktu religijnego czy chrześcijańskiego”, duszpasterz odnotowuje ten fakt na marginesie protokołu. Odmowa złożenia przysięgi nie powinna być przyczyną odstąpienia od przygotowania do małżeństwa, ale fakt ten powinien być okazją do zwrócenia uwagi narzeczonym na ewentualne trudności, z jakimi mogą się zmierzyć w przyszłym małżeństwie.
Po swobodnej rozmowie z narzeczonymi duszpasterz przejdzie do zadawania pytań zawartych w protokole.
Pytania z protokołu rozmowy kanoniczno–duszpasterskiej
Na jakie pytanie należy się przygotować?
Ksiądz zacznie od rzeczy podstawowych tj. Waszych DANYCH PERSONALNYCH.
1. nazwisko
2. imiona
3. imię i nazwisko ojca, ewentualnie nazwisko rodowe
4. imię i nazwisko matki, ewentualnie nazwisko panieńskie
5. obywatelstwo
6. data i miejsce urodzenia
7. data i parafia chrztu
8. rok i parafia I Komunii św.
9. data i parafia bierzmowania
10. parafia, w której aktualnie spełniasz praktyki religijna (wezwanie i miejscowość)
11. miejsce faktycznego aktualnego zamieszkania (dokładny adres i parafia) od kiedy tam mieszkasz
12. miejsce stałego zamieszkania (dokładny adres)
13. miejsce, adres i czas poprzedniego zamieszkania
14. miejsce i adres zamieszkania rodziców (dotyczy małoletnich)
15. stan cywilny
16. wykształcenie
17. wykonywana praca
W dalszej kolejności ksiądz będzie zadawał pytania dotyczące Waszego wyznania
18. wyznanie (obrządek)
19. Czy uważasz się za osobę wierzącą? Czy spełniasz praktyki religijne? Jak często?
20. Czy zamierzasz przed ślubem przystąpić do sakramentu pokuty i przyjąć Komunię św.?
21. Czy uznajesz zasady moralności chrześcijańskiej?
22. Czy ukończyłeś katechizację?
Następnie ksiądz będzie pytał o waszą znajomość:
23. Od jak dawna narzeczeni się znają?
24. Kiedy podjęli decyzję o zawarciu małżeństwa?
25. Czy rodziny narzeczonych się znają?
26. Czy rodzice (opiekunowie) wiedzą o zamiarze małżeństwa?
27. Czy wyrażają zgodę? Jeżeli nie, dlaczego?
Następnie ksiądz przejdzie do zadawania pytań dotyczących potencjalnych PRZESZKÓD MAŁŻEŃSKICH. O przeszkodach małżeńskich w prawie kanonicznym pisaliśmy TUTAJ. Warto dokładnie przeczytać ten tekst przez udaniem się na rozmowę do księdza.
1. Przeszkody niezdolności fizycznej
- Czy uważasz, że jesteś zdolny(a) do pożycia małżeńskiego i do tego by mieć własne dzieci?
2. Przeszkoda węzła małżeńskiego
- Czy zawierałeś(aś) ślub cywilny lub religijny, ewentualnie żyłeś w konkubinacie z inną osobą?
- Jeśli nupturienci już zawarli ze sobą związek cywilny – dlaczego nie zawarli wówczas małżeństwa kanonicznego?
3. Przeszkody wynikające z relacji międzyosobowych
- Czy narzeczeni są ze sobą spokrewnieni lub spowinowaceni? Jeśli tak, to w jakim stopniu?
- Czy nie zachodzi przeszkoda przyzwoitości publicznej? Czy narzeczeni nie pozostawali z krewnymi drugiej strony w nieważnym małżeństwie lub w konkubinacie?
- Czy między narzeczonymi nie pozostają ze sobą w relacji rodzicielstwa lub rodzeństwa na skutek adopcji?
- Czy nie ma przeszkód pokrewieństwa duchownego? Czy narzeczeni nie pozostają względem siebie w relacji w związku z sakramentem chrztu św.?
4. Przeszkody wynikające z zobowiązań natury religijnej
- Czy narzeczony nie przyjął święceń?
- Czy narzeczeni nie składali wieczystego publicznego ślubu czystości w instytucie zakonnym?
Ostatnia seria pytań dotyczy WAD AKTU WOLI ZAWARCIA MAŁŻEŃSTWA
1. Dlaczego chcesz zawrzeć małżeństwo w Kościele?
2. Czy wiesz i akceptujesz to, że małżeństwo między ochrzczonymi jest sakramentem?
3. Czy chcesz zawrzeć małżeństwo zgodnie z nauką Kościoła jako wymagające dozgonnej wierności i nierozerwalne do śmierci?
4. Czy zgadzasz się z nauką Kościoła na temat małżeństwa? Jeżeli nie, dlaczego?
5. Czy dopuszczasz rozejście się w przypadku trudności w małżeństwie? Jeśli tak, to czy dopuszczasz jedynie separację bez możliwości zawarcia nowego małżeństwa, czy też dopuszczasz rozwód i możliwość zawarcie nowego związku?
6. Czy chcesz przyjąć w małżeństwie potomstwo i po katolicku je wychować?
7. Czy znasz i akceptujesz nauczanie Kościoła o ochronie życia ludzkiego i odpowiedzialnym rodzicielstwie?
8. Czy w rodzinie były przypadki choroby psychicznej?
9. Czy któreś z narzeczonych leczy się lub leczyło się psychiatrycznie? Czy nie przechodzi lub przechodziło terapii psychologicznej?
10. Czy u drugiej strony dostrzegasz jakiejś zachowania i cechy, które niepokoją i rodzą obawy o powodzenie małżeństwa?
11. Czy ktoś spośród osób bliskich poważnie odradzał zawarcie tego małżeństwa? Kto i z jakiego powodu?
12. Czy nie nadużywają alkoholu, używają narkotyków lub innych środków odurzających? Czy nie mają innych nałogów (np. hazard)?
13. Czy są stawiane jakieś wymagania od których uzależnia się zawarcie lub trwanie małżeństwa?
14. Jakie jest stanowisko drugiej strony w tej sprawie?
15. Czy narzeczeni sami dobrowolnie podjęli decyzję zawarcia małżeństwa?
16. Czy komuś, poza nimi, szczerze zależy na zawarciu tego związku?
17. Czy nie ma nacisku ze strony rodziny lub otoczeni? (np. ze względów materialnych, społecznych, obawy zniesławienia, np. z powodu ciąży)?
18. Czy narzeczeni nie tają przed sobą okoliczności mogących zakłócić wspólnotę życia małżeńskiego, np. posiadanie potomstwa, niepłodności, nałogów, obciążeń lub zobowiązań moralnych, prawnych i finansowych?
19. W przypadku małżeństw mieszanych obrządkowo:
- jeśli narzeczony jest obrządku wschodniego: Czy narzeczona chce przejść na obrządek narzeczonego?
- jeśli narzeczona jest obrządku wschodniego: Czy któreś z narzeczonych chce przejść na obrządek drugiej strony?
Ksiądz powinien zadawać pytania każdemu z narzeczonych osobno, przynajmniej w tych kwestiach, które nie są tylko zwykłym pozyskaniem danych personalnych. Wymóg ten uzasadniony jest jednym z ważniejszych celów badania kanonicznego, mianowicie ochroną przed dopuszczeniem do zawarcia nieważnego małżeństwa. Rozmowa na osobności ma sprzyjać szczerej wypowiedzi, co z pewnością ułatwi ocenę stopnia przygotowania narzeczonych do małżeństwa oraz zmniejszy niebezpieczeństwo podstępu i przymusu, jak również symulacji konsensu.
Sposób wypełniania protokołu
Po zmianie przepisów duszpasterz nie będzie mógł ograniczyć się do formalnego wypełnienia protokołu rozmów kanoniczno-duszpasterskich przed zawarciem małżeństwa, lecz powinien przeprowadzić z narzeczonymi rozmowę. Odnotowując odpowiedzi duszpasterz winien unikać lakonicznego zapisywania ich w formie „tak” lub „nie”, ale ma dołożyć starań, by zapis protokołu oddawał możliwie jak najpełniej intencje narzeczonych, zwłaszcza w kwestiach odnoszących się do konsensu małżeńskiego oraz małżeństw mieszanych.
Wszystko, co byłoby istotne, a wykraczałoby poza rubryki protokołu, duszpasterz będzie zobowiązany opisać na marginesie protokołu lub w załączonej do niego odrębnej notatce.
Powyższych zmian nie należy się bać 😊 Zmiana sposobu przeprowadzania rozmów ma na celu uchronić narzeczonych przed zawieraniem małżeństw nieważnych.
Warto jednak poświęcić trochę czasu, aby przygotować się do tej rozmowy, wczytać się w pytania i zastanowić się nad odpowiedziami, których udzielicie. Żeby pomóc Wam w tym zadaniu, do tekstu załączamy wzór protokołu rozmowy kanoniczno – duszpasterskiej. Mamy nadzieję, że teraz żadne pytanie Was nie zaskoczy 😉
Powodzenia 😉
Olga
protokół z rozmów kanoniczno duszpasterskich z narzeczonymi przed zawarciem małżeństwa
Przypisy:
Dekret ogólny Konferencji Episkopatu Polski o przeprowadzeniu rozmów kanoniczno-duszpasterskich z narzeczonymi przed zawarciem małżeństwa kanonicznego