Coraz częściej na zaproszeniach na ślub zamieszczana jest informacja (czy to w formie rebusu, czy też wierszyka), że narzeczeni w prezencie ślubnym chcieliby otrzymać kopertę z gotówką. Wiadomo, pieniądze na start każdemu młodemu małżeństwu się przydadzą…
Jesteście świeżo po weselu? Goście hojnie Was obdarowali? Zamierzacie zainwestować pieniądze, kupić mieszkanie, czy wybudować dom?
Pamiętacie jak pisałyśmy, że zawartość kopert, które wręczają Młodej Parze goście to nic innego jak darowizna, od której w pewnych przypadkach należy odprowadzić podatek. Więcej na ten temat przeczytasz TUTAJ
Skoro w pewnych przypadkach podatek należy zapłacić, to czy Urząd Skarbowy może skontrolować zawartość kopert ślubnych?
Kontrola kopert weselnych przy okazji zakupu mieszkania
Temat kontroli kopert weselnych wypłynął na kanwie następujące sytuacji:
Małżonkowie po 6 latach od zawarcia małżeństwa kupili mieszkanie. Wiadomo, zakup mieszkania to nie lada wydatek, więc Urząd Skarbowy zapytał małżonków skąd wzięli pieniądze na jego zakup. Urząd chciał w ten sposób sprawdzić czy pieniądze na zakup mieszkania nie pochodziły z nieujawnionych dochodów, od których Urząd mógłby pobrać wysoki podatek bo aż 75%.
Małżonkowie odpowiedzieli, że pieniądze na zakup mieszkania mają między innymi z kopert wręczonych im przez gości w ramach prezentów ślubnych. W ten sposób próbowali przekonać, że dzięki gościom weselnym zgromadzili sporą sumę, bo aż 120 tys. złotych.
Urząd Skarbowy nie dał za wygraną i zwrócił się do małżonków z kolejnymi pytaniami: jakie kwoty znajdowały się w kopertach i kto był na liście gości. Małżonkowie podali ogólne informacje na temat zawartości kopert. Wskazali, że kwoty w kopertach były różne. Były koperty, w których były 2 tysiące zł, 3 tysiące zł i 4 tysiące złotych. Nie było kopert, w których byłoby mniej niż 800 zł, albo może były dwie takie koperty.
Małżonkowie twierdzili przy tym, że pełnych informacji nie mają bowiem koperty nie były podpisane. Tłumaczyli ponadto, że pytanie gości kilka lat po ślubie, o to ile dali w kopercie będzie sprzeczne z dobrymi obyczajami. Jednocześnie odmówili podania listy gości powołując się na niepamięć, bowiem od wesela minęło 6 lat. Jak się domyślacie, małżonkowie w ten sposób uniemożliwili Urzędowi Skarbowemu przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego.
Nie trudno się domyśleć, że urzędnicy nie uznali takich wyjaśnień za wiarygodne (na co małżonkowie poniekąd sobie mocno „zapracowali” wymyślając w toku postępowania darowiznę od babci w kwocie 18.000,00 zł, która miała być wręczona tuż przed ślubem, podczas gdy babcia zmarła na 7 lat przed ich ślubem…). Organ trafnie zauważył, że na przyjęcie weselne, zgodnie z tradycją, zaprasza się rodzinę i przyjaciół, a nie przypadkowe osoby. Ponadto dodał, że pamiątką z wesela są często zdjęcia oraz nagranie video, na podstawie których można przecież w prosty sposób ustalić gości weselnych.
W takiej sytuacji urzędnicy postanowili rozwiązać sprawę inaczej.
Od firmy, w której odbyło się przyjęcie weselne urzędnicy pozyskali informacje ile osób było na weselu i jaka była cena „talerzyka”. W ten sposób ustalili, że czepkowe, czyli kwota, którą małżonkowie otrzymali od gości w kopertach, wyniosło jedną czwartą kwoty, którą małżonkowie deklarowali (tj. zamiast deklarowanej kwoty 120 tys. – czepkowe wyniosło wedle wyliczeń Urzędu tylko 30.400 zł). Od różnicy pomiędzy deklarowaną przez małżonków kwotą 120 tys., a kwotą wyliczoną przez Urząd naliczył 75% podatku od nieujawnionych źródeł.
Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, który uznał, że brak współpracy z Urzędem Skarbowym nie może poprawiać sytuacji procesowej podatnika.
Sąd pokreślił, że małżonkowie mieli wprawdzie nieskrępowane prawo wyboru sposobu obrony swoich praw i interesów w postępowaniu podatkowym, jednakże w sprawach dotyczących nieujawnionych źródeł dochodów, tylko strona może posiadać wiedzę na temat zdarzeń i okoliczności powodujących osiągnięcie przez nią przychodu. Ponadto Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi nie tylko nie zakwestionował, wykorzystanego przez urzędników, uproszczonego sposobu wyliczenia zawartości kopert weselnych, ale podkreślił również, że
„po odmowie ze strony skarżącej udzielenia odpowiedzi odnośnie gości weselnych dających tzw. czepkowego i wysokości tego czepkowego organy podatkowe nie miały innego wyjścia jak tylko poczynić ustalenia w oparciu o dostępne i racjonalne przesłanki. Z zadania tego organy wywiązały się należycie.”
Sąd zaaprobował zaproponowany przez Urząd Skarbowy sposób wyliczenia zawartości kopert weselnych podkreślając, że daje się je zweryfikować na podstawie wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego.
Wprawdzie decyzja została przez Wojewódzki Sąd Administracyjny uchylona, ale z innych przyczyn niż zaproponowany przez Urząd Skarbowy sposób ustalenia zawartości kopert weselnych.
Kasację od wyroku złożył wyłącznie organ podatkowy, który zaskarżył wyrok w części dotyczącej konieczności przeprowadzenia dodatkowych ustaleń w zakresie zgłaszanych przez małżonków darowizny (niedotyczących darowizn z kopert ślubnych). Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną. W konsekwencji tego organ podatkowy będzie zajmował się sprawą ponownie.
Współpraca z organem podatkowym – ciężar dowodu
Jak widzicie kontrola kopert ślubnych może nastąpić. Takie kontrole mogą pojawić się m.in. w przypadku zakupu przez małżonków nieruchomości, ale oczywiście w sytuacji gdy małżonkowie oświadczą, że pieniądze na zakup nieruchomości pozyskali m.in. z kopert weselnych.
Skąd Urząd będzie wiedział o tym, że kupiliście nieruchomość?
O zawarciu umowy Urząd Skarbowy zostanie zawiadomiony przez notariusza, który jest niezbędny do ważnego zawarcia umowy dotyczącej nabycia domu, mieszkania czy działki.
Powyższa historia uczy nas, że nie warto odmawiać współpracy czy podawać nieprawdę. Przepis ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przerzucają ciężar dowodu na podatnika, co oznacza, że jeżeli podatnik twierdzi, że pieniądze pochodzą z darowizny to powinien to udowodnić, a przynajmniej wiarygodnie uprawdopodobnić.
Jak to zrobić?
Można np. wskazać świadków, czy wykaz kwot jakie otrzymaliście od poszczególnych gości weselnych. Warto zatem przy otwieraniu prezentów zrobić sobie listę gości ze wskazaniem co od konkretnego gościa otrzymaliście.
W przeciwnym wypadku kontrolowani narażają się na przyjęcie przez urzędników uproszczonej formy ustalania zawartości kopert ślubnych, która w niejednym przypadku może okazać się niekorzystna.
Kinga
Orzeczenia:
wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 3 lutego 2016 r. sygn. akt I SA/Łd 1056/15
wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 listopada 2018 r. sygn. akt II FSK 1456/16